Söguyfirlit 1924 - 2024

Sigurjón Páll Ísaksson tók saman

Stofnun Sumargjafar

  • Félagið var stofnað 22. apríl 1924 og hlaut nafnið Sumargjöfin. Laufey Vilhjálsdóttir átti hugmyndina að nafninu.
  • Félagið óx upp úr hreyfingu sem vakin var af reykvískum konum, og tók Bandalag kvenna að sér forystuna.
  • Má rekja aðdragandann að stofnun félagsins til 1918.

Helstu stofnendur félagsins

  • Fyrsta stjórn félagsins: Steingrímur Arason, formaður, Aðalbjörg Sigurðardóttir, Magnús Helgason, Steinunn Bjartmarsdóttir og Steindór frá Gröf.
  • Aðrir forvígismenn: Camilla Bjarnason, Inga Lárusdóttir, Laufey Vilhjálmsdóttir, Steinunn H. Bjarnason og fleiri.

Markmið félagsins

  • Tilgangur félagsins var, að stuðla að andlegri og líkamlegri heilbrigði og þroska barna í Reykjavík og vernda þau fyrir óhollum áhrifum.
  • Tilgangi þessum hugðist félagið ná meðal annars með því að stuðla að rekstri dagheimila fyrir börn
  • Félagið gerði Sumardaginn fyrsta að hátíðisdegi barna, í samræmi við gamla íslenska hefð. Þann dag fór einnig fram fjársöfnun félagsins.

Starfsemi Sumargjafar fyrstu árin var meðal annars: 

  • Hátíðahöld og fjársöfnun á Sumardaginn fyrsta.
  • Útgáfa uppeldismálarita fyrir foreldra.
  • Útgáfa ársritsins Sólskins, með lesefni fyrir börn.
  • Rekstur dagheimila (leikskóla) yfir sumarið, þann tíma sem skólar störfuðu ekki. 

Grænaborg – fyrsta dagheimilið

  • Strax fyrsta árið, 1924, hófst rekstur dagheimilis í gamla Kennaraskólanum, og  var það starfrækt þrjú sumur, 1924 – 1926.
  • Árið 1930 var hafinn undirbúniningur að byggingu dagheimilis, Grænuborgar, og  var það fullgert 25. júlí 1931. Þar með má segja að rekstur félagsins hafi komist á fullan skrið.
  • Grænaborg var stækkuð 1943, og var dagheimili rekið þar til ársloka 1981, fyrst yfir sumarið, en frá 1954 var það starfrækt allt árið .

Vesturborg – fyrsta vetrardagheimilið

  • Árið 1937 tók til starfa dagheimilið Vesturborg við Kaplaskjólsveg, en mikil þörf var orðin fyrir dagheimili í Vesturbænum.
  • Þar hófst rekstur vetrardagheimilis1938.
  • Upp úr 1940 fór dagheimilum að fjölga og jukust þá umsvif félagsins jafnt og þétt, með dyggum stuðningi bæjarstjórnar Reykjavíkur, enda naut félagið mikils trausts.

Tjarnarborg

  • Árið 1941 festi Sumargjöf kaup á Tjarnargötu 33, Tjarnarborg. Ákvað stjórn félagsins að reka þar dagheimili og leikskóla. Þar  voru aðalstöðvar Sumargjafar um skeið.
  • Með þessu var að ýmsu brotið blað í sögu félagsins. Í fyrsta skipti var húsakostur orðinn svo mikill að hægt var að halda upp hentugri flokkun starfseminnar.

Fóstruskóli Sumargjafar

  • Uppeldisskóli Sumargjafar var stofnaður árið 1946. Árið 1957 var nafni skólans breytt í Fóstruskóli Sumargjafar.
  • Tilgangur skólans var að mennta starfsfólk fyrir barnaheimilin.
  • Skólinn varð ríkisskóli 1973, og hlaut þá nafnið Fósturskóli Íslands. Hann var sameinaður Kennaraháskóla Íslands árið 1998.
  • Valborg Sigurðardóttir var skólastjóri allan þann tíma sem Sumargjöf sá um reksturinn.

Steinahlíð

  • Á 25 ára afmæli Sumargjafar, 1949, ánöfnuðu erfingjar hjónanna Elly Schepler Eiríksson og Halldórs Eiríkssonar stórkaupmanns félaginu húseignina Steinahlíð við Suðurlandsbraut, með landi því sem henni fylgir.
  • Þar hefur verið rekið dagheimili og leikskóli til þessa dags samkvæmt skilyrðum gjafabréfs.
  • Steinahlíð er skemmtileg vin í borgarlandinu og býður upp á fjölbreytta útivist og náttúruskoðun. 
Steinahlíð við Suðurlandsbraut

Dagheimilum fjölgar

Með fjögun borgarbúa og breyttu þjóðfélagi fjölgaði dagheimilum og leikskólum jafnt og þétt. Um 1950 komst sú skipan á að borgin reisti heimilin og lagði fram rekstrarfé, en fól Sumargjöf reksturinn. Borgin hafði þá einnig fulltrúa í stjórn Sumargjafar. 

Fjöldi dagheimila og leikskóla sem Sumargjöf rak:

  • 1945 – 3
  • 1950 – 8
  • 1955 – 8
  • 1960 – 12
  • 1965 – 14
  • 1970 – 20
  • 1974 – 32
  • 1978 – 35

Hagaborg

  • Hagaborg við Fornhaga tók til starfa haustið 1960. Ári síðar fékk Sumargjöf húsnæðið í Hagaborg í makaskiptum fyrir Tjarnarborg.
  • Í Hagaborg voru skrifstofur dagvistarmála frá 1961 – 1986, en þá fluttust þær í Hafnarhúsið.
  • Þar var og aðsetur Sumargjafar til ársins 1997.
  • Haustið 1997 fóru fram makaskipti, þar sem Reykjavíkurborg tók við Hagaborg, en í staðinn fékk Sumargjöf viðbyggingu nýju Grænuborgar.

Borgin yfirtekur reksturinn

  • Í ársbyrjun 1978 yfirtók Reykjavíkurborg rekstur allra barnaheimila borgarinnar. Var þar raunar verið að viðurkenna staðreyndir; að Sumargjöf sæi um reksturinn byggðist eingöngu á trausti og gamalli hefð.
  • Við þetta varð grundvallarbreyting á starfsemi félagsins. Áður hafði stjórn Sumargjafar verið stjórn dagvistarstofnana. Nú þurfti félagið að finna sér nýtt hlutverk.

Breytt hlutverk Sumargjafar

  • Á síðustu árum hefur Sumargjöf haslað sér völl sem stuðningsaðili við málefni, sem tengjast velferð barna.
  • Félagið vinnur að þessum markmiðum sínum, meðal annars með styrkveitingum.
  • Félagið hefur verið aðili að verðlaunasjóði íslenskra barnabóka frá árinu 1988, og styrkir sjóðinn með því að leggja fram verðlaunaféð.
  • Félagið hefur einnig styrkt hliðstæð samtök, eins og Bernskuna og Barnaheill.

Ný Grænaborg

  • Gamla Grænaborg, sem byggð var 1931, var á lóð sem Ríkisspítalar þurftu fyrir sína starfsemi. Samið var um að spítalarnir yfirtækju gömlu Grænuborg, gegn því að kosta tvær deildir af þremur í nýjum leikskóla á Skólavörðuholti.
  • Hann tók til starfa í apríl 1983 og hlaut nafnið Grænaborg.
  • Haustið 1997 var bætt við tveimur leikskóladeildum og lóðin stækkuð mikið. 
Grænaborg á Skólavörðuholti

Völuskrín

  • Vorið 1977 keypti Sumargjöf leikfangaverslunina Völuskrín, sem lengst af var á Klapparstíg 26.
  • Verslunin sérhæfði sig í sölu vandaðra leikfanga sem hafa uppeldislegt gildi.
  • Sumargjöf rak verslunina í 12 ár, eða til 1989. Þá var reksturinn orðinn það þungur að ákveðið var að selja hann. Varð niðurstaðan sú, að Mál og menning keyptu Völuskrín, og setti upp leikfangadeild í verslun sinni í Síðumúla. 

Formenn félagsins

  • Steingrímur Arason, 1924 – 1939.
  • Ísak Jónsson, 1939 – 1954.
  • Arngrímur Kristjánsson, 1954 – 1957.
  • Páll S. Pálsson, 1957 – 1962.
  • Ásgeir Guðmundsson, 1962 – 1974.
  • Bragi Kristjánsson, 1974 – 1980.
  • Jón Freyr Þórarinsson, 1980 – 2018.
  • Kristín Hagalín Ólafsdóttir, 2018 – 

 

Stjórn Sumargjafar á afmælisárinu 2024

  • Kristín Hagalín Ólafsdóttir, formaður.
  • Gerður Sif Hauksdóttir, gjaldkeri.
  • Sigurjón Páll Ísaksson, ritari.
  • Helga Hallgrímsdóttir.
  • Hildur Biering.
  • Sölvi Sveinsson.
  • Kristinn H. Þorsteinsson.
Varastjórn:
  • Rósa Björg Brynjarsdóttir.
  • Bergsteinn Þór Jónsson.